Border collie to chyba najbardziej zróżnicowana rasa psów, a na pewno ta, w której bez problemu możemy postawić obok siebie dwa psy, które już na pierwszy rzut oka różnią się właściwie wszystkim: od wyglądu po cechy psychiczne.

Na temat borderów rozpowszechnianych jest wiele mitów, a jeden z nich to rzekomo istniejące w obrębie rasy trzy linie: working, show i vers. Tymczasem coś takiego jak linia vers (od: versatility, wszechstronność) w rasie border collie nie istnieje. Bordery generalnie są dość wszechstronnymi psami, sprawdzającymi się (w zależności od skojarzenia konkretnych rodziców) w różnych warunkach i rodzajach aktywności, jednak VERS w przypadku bc dotyczy wyłącznie języka marketingu hodowlanego (z perspektywy dobra rasy i uczciwości hodowlanej lepiej zaprzestać stosowania tego określenia).

W rasie mamy dwa typy psów:

Working (psy pracujące/użytkowe, organizacja ISDS, dzięki KC możliwa rejestracja FCI w przypadku psów urodzonych w UK). Psy hodowane pod kątem charakteru i budowy sprawdzających się w pracy na farmie i/lub na trialach.

Z tych linii wywodzą się wszystkie bordery, jednak w wyniku selekcji pod kątem cech innych niż użytkowe, często nie mają już w sobie wysoko rozwiniętego potencjału pracującego i/lub ograniczają je możliwości fizyczne (np. kątowanie uniemożliwiające wydajny ruch).

Show (wystawowe, organizacja FCI); psy selekcjonowane z naciskiem na wygląd oczekiwany na wystawach, a przede wszystkim nie selekcjonowane ściśle pod kątem cech sprawdzających się w pracy. Ich budowa i cechy charakteru, w zależności od priorytetów hodowców, coraz mocniej odbiega od psów pracujących, a w skrajnych przypadkach jest to zupełnie inny pies.

Ale to nie wszystko, porozmawiajmy o tym co pomiędzy.

Garść faktów:

• Pies z rodowodem FCI po spełenieniu określonych przez ISDS wytycznych, może zostać zarejestrowany w ISDS; wartość użytkową takiego psa i tak definiować będzie praktyka, nie rejestracja;
• Pies z rodowodem ISDS może zostać zarejestrowany w Kennel Clubie w UK, spełniając określone warunki. Nie czyni to z niego psa predysponowanego do wystaw. Pomaga jednak utrzymać w rasie, pod szyldem FCI cechy, które są charakterystyczne dla bordera i rozszerzyć pulę genetyczną. Użytki FCI często znaleźć można w skojarzeniach do sportu, co jest istotne, bo rodowód FCI to w niektórych dyscyplinach sportowych przepustka do aktywności na najwyższym poziomie.
• Co wynika z wcześniejszych punktów: sporo borderów ma podwójną rejestrację FCI/ISDS.
• Zarówno w liniach użytkowych jak i show można znależć psy bardzo stabilne w życiu; border o zaspokojonych potrzebach: odpoczynku, współpracy, swobodnego ruchu, mający oparcie w opiekunie, ma potencjał wspaniałego towarzysza. Zła wiadomość: zarówno wśród użytków jak i linii show znajdziemy też niestabilne osobniki. Jednak wiele cech tych psów, niezależnie od wybieranego typu bordera, bez wsparcia trenera, może zostać wzmocnione przez sposób w jaki opiekun go prowadzi.
• Różnorodność to duże możliwości… W tym możliwości obrażenia kogoś! 😉 Kiedy nazwiemy showem mixa 90% working z 10% show, będzie to obrazą dla psów wystawowych. Z kolei dla psów FCI nie selekcjonowanych pod kątem pracy przy owcach, ale np. Pod kątem budowy, możliwości fizycznych i cech charakteru predysponujących do pewnych dyscyplin sportowych, nietrafione będzie nazywanie ich showem, bo pod każdym względem bliżej im do użytka. Te przykłady pokazują jak bardzo niewystarczająca jest sama etykieta i że przed ostateczną decyzją o zakupie psa trzeba odrobić lekcje i upewnić się jakie motywacje kierują hodowcą decydującym się na dany miot.
• Wiemy o psach, które przekazują cechy sprawdzające się w dyscyplinach sportowych jak agility czy obedience; mowa wtedy o miotach sportowych. Jednak w środowisku sportowym, wraz z rozwojem metod szkoleniowych, widać coraz częstsze stawianie na użytki lub wykorzystywanie ich w skojarzeniach;
• Jeżeli zależy Ci na konkretnych cechach psychiki czy możliwościach fizycznych, jeżeli szukasz psa, który sprawdzi się w danej dyscyplinie, sprawdź dokładnie linie i rodziców oraz filmy z ich pracy;
• Niezależnie od typu bordera, odmawianie możliwości rozwiązywania zadań i działania tej rasie jest kaleczeniem jej, wynikającym z ideologii, która przeczy faktom, dowodom i logice – te psy *generalnie* najlepiej czują się w zadaniach wymagających myślenia, kooperacji z człowiekiem i kontrolowania ruchu;
• Wrażliwość to cecha psów tej rasy, jednak przed zakupem warto upewnić się NA CO faktycznie wrażliwe są dane psy i w jaki sposób się to przejawia w codziennym życiu – np. jeśli to wrażliwość na człowieka, co to znaczy w przypadku konkretnego psa? O jakim zachowaniu człowieka mówimy? Jakimi metodami pracują osoby decydujące się na dane skojarzenie?
• Popularność (kolory i mit psa, który zna wszystkie sztuczki od pierwszego dnia życia) niszczy rasę, zwiększa cierpienie psów, powoduje, że te wyjątkowe zwierzęta trafiają w przypadkowe ręce, dlatego Twoim głównym zadaniem jest sprawdzenie czy nie bierzesz psa z pseudohodowli. Psy rasowe to Związek Kynologiczny w Polsce (ZKWP). Linie użytkowe to ISDS.
• Pies to osobowość i to właśnie ona powinna być najwyższym priorytetem, niezależnie od pochodzenia;

A czy Ty jesteś człowiekiem dla bordera?

Podsumowując, jak w każdej rasie, najważniejsze podczas wyboru “linii” jest wsłuchanie się w priorytety hodowcy i poznanie cech rodziców i dalszych przodków danego miotu. Oraz odwrócenie pytania i uczciwa ocena, co Ty masz do zaoferowania takiemu psu? Jakie i ile aktywności umysłowej będziesz w stanie mu zapewnić? Czy poradzisz sobie z problemami charakterystycznymi dla rasy (spoiler: kupowanie psa z linii mieszanych wcale nie jest gwarancją trafienia na zrównoważonego psa, to ZAWSZE kwestia indywidualna: rodziców i konkretnych linii, a potem Twoich umiejętności).

Wpis nie służy wartościowaniu, ale wyjaśnieniu pewnych kwestii, bo szczęśliwy border to przede wszystkim taki, który jest akceptowany przez człowieka. Dla tych genialnych wrażliwców nie ma gorszego scenariusza, niż niezadowolony, nierozumiejący ich opiekun. Świadomość różnic i mądry wybór psa po konkretnych rodzicach to najlepsza gwarancja szczęśliwego życia dla wybieranego psa.

Na koniec, do moich programów i na plac treningowy zapraszam z każdą odmianą bordera. A o tym czego można spodziewać się po charakterze i życiu z border collie oraz jak zająć się jego potrzebami: współpracy, relacji z innymi psami, ruchu i przede wszystkim emocjonalnymi, w tym więzi z człowiekiem, porozmawiamy przy kolejnej okazji.

Jeśli chcesz mieć pierwszeństwo zapisów na szkolenia dedykowane dla opiekunów border collie: stacjonarnie i online, zapisz się do newslettera. To właśnie tam ustawia się kolejka priorytetowa do moich programów.